Ajén Éstétika dina Sajak | Kelas XI Basa Sunda

 Neuleuman Ajén Éstétika dina Sajak

Tengetan deui ieu sajak di handap!

Lemah Cai Kuring

(Apip Mustopa)

Lemah kuring 
Cai kuring
Geuning geus loba nu kurang 

Lemah kuring
Cai kuring
Geuning geus loba nu hayang 

Lemah kuring
Cai kuring
Geuning loba kahariwang

Lemah kuring 
Cai kuring
Kadeudeuh direbut batur 

Lemah kuring
Cai kuring
Geuning geus lain nu kuring

(Dicutat tina Srangéngé Jakarta, 2…:…)

Ayeuna urang pedar ajén éstétika nu aya dina sajak di luhur. Sanajan teu aya katangtuan husus ngeunaan guru lagu, purwakanti atawa rima, pangarang éta sajak dina ngébréhkeun pangalaman batinna téh bari jeung merhatikeun ajén-ajén éstétika. Ari éstétika bakal mangaruhan éndahna sora éta sajak saupama macana dibedaskeun.

Lamun ku urang ditengetan, unggal engang panungtung ahir padalisan dina sajak di luhur ngabogaan sora anu angger, nya éta i-i-a, i-i-a, i-i-a, i-i-a. Nu kitu téh disebutna murwakanti, nya éta padeukeutna sora engang dina unggal kecap atawa sora kecap dina unggal kalimah, baris, atawa pada. Sora nu murwakanti dina éta sajak ayana di ahir padalisan. Padeukeutna sora di ahir atawa di tungtung disebutna purwakanti laras wekas. Geura ilikan ku hidep contona di handap!

Sajaba ti wirahma atawa purwakanti, ajén éstétika séjénna nu diébréhkeun ku panyajak nya éta malikan deui nuliskeun kecap-kecap nu sarua dina unggal pada kecap lemah, cai, geuning. Maksud panyajak malikan deui nuliskeun éta kecap téh pikeun negeskeun ka nu maca perkara nu dianggap penting. Éta gaya basa samodél kitu téh sajaba ti mantuan nu maca leuwih gampil maluruh eusi, ogé némbongkeun ka nu maca aspék kaéndahan. Nu kitu téh sok disebut mindoan kawit atawa gaya basa répetisi. Geura ilikan ku hidep contona di handap!

Pancén 2

Ayeuna pék sawalakeun ku hidep jeung babaturan sakelompok sajak anu judulna Tukeurkeun Ieu Sajak karya Yus Rusyana ieu di handap!

1. Catet heula kecap-kecap dina éta sajak nu teu dipikaharti ku hidep, tuluy paluruh hartina dina kamus!
2. Diwangun ku sabaraha padalisan éta sajak?
3. Ajén éstétika naon waé nu aya dina éta sajak?
4. Nyaritakeun naon éta eusi sajak?
5. Naon anu diébréhkeun ku panyajak dina pada kahiji, kadua, katilu, jeung pada kaopat?
6. Laporkeun hasil pagawéan kelompok hidep jeung kelompok séjénna!

Tukeurkeun Ieu Sajak

(Yus Rusyana)

Tukeuran ieu sajak
Ku salambar simbut atawa samak saheulay
Heug rungkupkeun ka barudak nu teu kaburu heuay Pating golépak dina trotoar

Tukeuran ieu sajak
Ku béas wuluh atawa heucak Heug sidkahkeun ka nu haropak
Anu marangkuk di saung atawa di kolong sasak 

Tukeuran ieu sajak
Ku sababaraha siki pélor
Heug témbakkeun ka genggerong koruptor manipulator Sina enya kalojor

Tukeuran ieu sajak
Ku beubeutian tina kolbu anu rido Keur nyébor anu balangsak
(Mun teu kitu sasaak)

(dicutat tina Saratus Sajak Sunda, 1992)